Maria en Martha

En het geschiedde, als zij reisden, dat Hij kwam in een dorp en een zekere vrouw, met name Martha, ontving Hem in haar huis. En deze had een zuster, genaamd Maria, welke ook, zittende aan de voeten van Jezus, Zijn woord hoorde. Doch Martha was zeer bezig met veel dienens, en daarbij komende, zeide zij: Heere, trekt Gij U dat niet aan, dat mijn zuster mij alleen laat dienen? Zeg dan haar, dat zij mij helpe. En Jezus, antwoordende, zeide tot haar: Martha, Martha, gij bekommert en ontrust u over vele dingen; Maar een ding is nodig; doch Maria heeft het goede deel uitgekozen, hetwelk van haar niet zal weggenomen worden (bijbelfragment Lucas 10:38-42).

Maria en Martha; als kind al intrigeerde het verhaal me. Misschien omdat ik een vrouw ben en het verhaal voor mij vermengd is met een bepaald vrouwbeeld (de voorbeeldige huisvrouw, de rol van de vrouw als luisteraar en volger binnen het christendom). De zondagschoolmeester en later predikers en dominees en vrouwen die zich speciaal geroepen voelden om met vrouwen te werken, legden het verhaal iedere keer op ongeveer dezelfde manier uit, namelijk dat het volgen van Jezus niet zit in het harde werken dat je doet voor hem. ‘Martha, Martha, leg je bezum neer!’ zong ik dan twijfelend mee (ik ben nogal een twijfelende volgeling van Jezus).

Toen ik als kind het verhaal las en hoorde vond ik eerlijk gezegd Jezus ronduit gemeen doen tegen Martha. Zij was hard aan het werk, haar zus deed niets, en Martha kreeg op haar kop. Tegelijk was het ook wel aanlokkelijk dat Maria, degene die rust nam om te luisteren, het goed deed (ik hield toen al niet zo van huishoudelijke taken).

Caputo schrijft ook over dit verhaal en verwijst hiervoor naar meester Eckhart, die een totaal andere betekenis geeft aan het verhaal. De middeleeuwse betekenis van het verhaal was dat het dorp voor de ziel van de mens stond en Martha en Maria voor het onderscheid tussen het actieve en contemplatieve leven (Sinds die tijd is de uitleg niet erg veranderd). Meester Eckhart echter zegt dat het tegenovergestelde waar is; in de mystieke betekenis van Jezus woorden, heeft Martha de juiste keuze gemaakt, omdat Jezus Martha’s naam twee keer uitspreekt waarmee hij benadrukt dat Martha twee geschenken geeft en Maria slechts één. Eckhart noemt Martha’s werken de ‘ebullitio’, het opwellen en uitlopen in de wereld van God die in haar leeft. Buiten dat ik niets weet van de symboliek van het meerdere keren uitspreken van namen, en dat ik dacht dat Eckhart dan toch echt niet las wat er stond, ging ik toch mee in het perspectief en dat voelde als een bevrijding van een ongenoegen dat al zo lang met me meereisde.  En bevrijding van oude ongenoegens leidt altijd tot een nieuwe gedachte. In dit geval: de contemplatie hoeft niet op nummer 1 te staan.  De Maria en Martha in mij kunnen hand in hand gaan. Nu eens de één voorop, dan de ander.  En Martha is helemaal prima. Punt.

Caputo zegt dat de kerk waarin hij is opgegroeid er totaal anders uit had gezien als ze naar meester Eckhart zou hebben geluisterd. Nou, ik ben benieuwd of daar weer en blog uit gaat komen.