Ik kende haar eigenlijk alleen van de Lama’s. Zelf zegt ze over die tijd dat mensen haar de slechtste lama vonden. En verder ben ik niet heel erg van het cabaret dus ik leerde ook niet meer van haar kennen, tot nu toe dan.
Het boek ‘Rood is ja!’ kwam telkens naar voren in mijn mogelijk te lezen en te luisteren boekenlijstje voor Storytel. En de reacties op het boek maakten dat ik besloot om het te gaan luisteren. ‘Rood is ja’ is een indrukwekkend boek. Pijnlijk en rauw en goed geschreven. Sara beschrijft hoe het seksueel misbruik in haar jeugd, zich voortzette in de kliniek waar ze was opgenomen, onder het mom van een ‘relatie met de therapeute die haar behandelde’ en hoe ze uiteindelijk zieker de kliniek verliet dan ze er in ging.
Ook beschrijft ze hoe haar vrouw en haar vrienden haar onvoorwaardelijk steunen en steunden en hoe zij hoe dan ook in het leven wil staan. Als echtgenote, als moeder, als mens.
Deze beide thema’s raakten me. Het gedraai van de kliniek en de macht die de instelling tot in de rechtbank leek te hebben maakte me verdrietig. Ik weet dat waar verschillende belangen zijn, macht al gauw een rol gaat spelen. Maar ik kan er niet goed tegen dat dat ook (en misschien juist) in de hulpverlening zo is. Ik houd van spelen, maar als er ‘spelletjes’ gespeeld worden met en om mensen, raakt mij dat. Ik probeer daar bij weg te blijven.
Ooit was dat niet zo. Als kind probeerde ik, als ik geen macht had, iets toch op slinkse wijze voor elkaar te krijgen. Later, toen ik in de twintig was, probeerde ik dat opnieuw. Het maakte alleen maar dat ik in een spel terecht kwam wat meer afbrak dan dat het opbouwde. Ik liet het los en ontdekte dat het open vizier me beter paste. Ik ben daarmee duidelijk leesbaar voor anderen en anderen weten wat ze aan me hebben. Mijn ’zonden’ liggen voor zover ik weet open op tafel. Ik hoop het althans. Tegelijk is er altijd een stemmetje in mij dat zegt; ‘Charissa er is geen ontkomen aan, als mens kun je te maken krijgen met dilemma’s en tegenstrijdige belangen en daarmee maak je soms slachtoffers ook al wil je dat niet’.
Ik droomde het zo zelfs ooit. Een man met zwart haar stond in het midden van een groot plein. Overal zaten duo’s in kleermakerszit tegenover elkaar op de grond. Op zijn signaal begonnen de mensen elkaars keel dicht te knijpen. Ik stond erbij en ik zei tegen de man: maar dit wil ik niet. ‘Er is geen ontkomen aan’; zei hij. ‘Als jij wilt blijven leven zul je dit ook moeten doen, anders word je zelf vermoord’. Ik heb de droom nooit helemaal begrepen, ook niet willen begrijpen. Ik wil er niet aan. Het wil er niet in dat we als mensen zo zijn.
Misschien was ik daarom ook zo blij met Sara Kroos zoals ze zichzelf beschreef. Soms genadeloos, altijd eerlijk, en me meenemend in haar proces. Maar ook de keuze om ondanks dat haar vertrouwen zo verschrikkelijk beschadigd is geraakt, toch opnieuw daarvoor te kiezen. Kiezen voor het vertrouwen van haar vrouw, haar vrienden, haar psycholoog waarmee ze opnieuw de kelders van haar ervaringen in ging. Dat en precies dat geeft mij hoop. Iedere man, vrouw, kind dat ondanks onrecht dat hem of haar is aangedaan er opnieuw voor kiest om zich te hechten en opnieuw te vertrouwen is voor mij een hoopgever. En iedere man, vrouw, kind die naast mensen blijft staan ondanks grote moeilijkheden, die trouw blijft en blijft steunen is dat ook en ik voel een diep respect voor hen.
Misschien ging dit boek voor mij wel meer over levenskunst dan alle boeken die ik de laatste jaren over dat thema heb gelezen. Een boek over de krachten die in en om mensen spelen, over keuzes die beschadigen en vernietigen en keuzes die opbouwen. Een aanrader wat mij betreft.
Geef een reactie